ارز دیجیتال یا به طور مختصر ارزهای دیجیتال، ارزشهای دیجیتالی هستند که بر اساس فناوری بلاکچین ایجاد و تبادل میشوند. این ارزها به عنوان یک نوع ارز الکترونیکی برای انتقال وجه، خرید کالاها و خدمات، سرمایه گذاری و تبادل با دیگر ارزها به کار میروند. ارزهای دیجیتال معمولاً به صورت برخط و بدون واسطه در تمام جهان قابل تبادل هستند. هر کشوری ارز خود را دارد. اکثر کشورهای اروپایی از یورو استفاده می کنند، ارز روسیه روبل و ایالات متحده آمریکا دلار آمریکا است. ما در بانک ها یا مبادلات خارجی از ارز مشخصی استفاده می کنیم ، پول را با استفاده از بانک ها و موسسات در سراسر جهان انتقال می دهیم و یا آن را سرمایه گذاری می کنیم. بیت کوین یک شبکه و ارز پرداخت جدید است. تراکنش های این شبکه به صورت همتا به همتا و بدون نیاز به واسطه ها انجام می شوند. این بدان معناست که ما برای انجام تراکنش ها نیاز به نهاد های متمرکز مانند بانک یا موسسات دیگر نداریم. تفاوت اصلی بیت کوین با ارزهای سنتی غیرمتمرکز بودن آن است. بیت کوین روی یک پایگاه داده غیرمتمرکز به اسم بلاک چین فعالیت می کند.
ارز دیجیتال (به انگلیسی: Digital currency) ارزهایی هستند که به صورت الکترونیکی ذخیره و منتقل میشوند و مبنای آنها صفر و یک است. همانطور که از واژه آن نیز برمیآید، ارز دیجیتال به هر ارزش ایجاد شده در بستر دیجیتال اشاره دارد. این مفهوم در مقابل واسطههای فیزیکی مانند اوراق بانکی یا سکه مطرح میشود. ارز دیجیتال ویژگیهایی مشابه با ارزهای فیزیکی دارد، اما بهطور معمول تراکنشهای انتقال سرمایه ارزهای دیجیتالی بهصورت آنی و بدون مرز بین افراد قابل انجام است. ارزهای مجازی و رمزارزها (به انگلیسی: Cryptocurrency) هر دو از نمونههای ارزهای دیجیتال هستند اما هر ارز دیجیتالی ارز مجازی یا رمزارز نیست. پولهای دیجیتال مانند پولهای فیزیکی، برای خرید کالا و خدمات مورد استفاده قرار میگیرند اما میتوانند به استفاده در مجامع خاص نیز محدود شوند؛ برای مثال میتوان یک پول مجازی مخصوص یک بازی یا شبکهٔ اجتماعی داشت. پولهای دیجیتال مانند بیت کوین و اتریوم به عنوان «پولهای غیرمتمرکز دیجیتال» شناخته میشوند؛ به این معنی که مرکزی برای تولید این پول وجود ندارد.
بانکداری الکترونیک یکی از انواع بانکداری است که تمامی انتقالات پول و فرآیندهای بانکی را در بستر اینترنت و به صورت الکترونیکی بدون نیاز به حضور فیزیکی مشتریان در بانک مدیریت میکند. استیبل کوینها (Stablecoins)، ارزهای دیجیتال باثبات یا ارزهای دیجیتال با قیمت ثابت، یکی از نوآوریهای جالب دنیای ارزهای دیجیتال هستند. میدانید که ویژگی بارز این ارزها، ثبات قیمت آنهاست. قیمت این ارزها در شرایط مختلف ثابت است و مانند سایر انواع ارزهای دیجیتال دچار نوسان نمیشود. برخی از استیبل کوینهای شناختهشده مانند تتر برای حفظ ثبات قیمت خود، از یک ارز فیات (پول رایج) مانند دلار آمریکا بهعنوان پشتوانه استفاده میکنند. همین باعث شده که بسیاری گمان کنند همه استیبل کوینها با پشتوانه ارزهای فیات تولید میشوند؛ در صورتی که ما اکنون استیبل کوین طلا هم داریم؛ ارز دیجیتالی که قیمت آن همیشه با قیمت جهانی طلا برابر است.
از مهمترین ویژگی های این نوع ارزها ناشناس بودن هویت دو طرف معامله می باشد به این معنا که در هنگام انجام معامله هویت افراد کاملاً نامشخص بوده و هیچ راهی برای پیگیری و شناسایی کاربرانی که معاملات را انجام داده اند وجود ندارد . از جمله ویژگی ها یا در واقع مزیت های ارز های امن این است که مشمول مالیات نمی شوند ، به ویژه برای انجام معاملات با حجم بالای انتقال وجه بسیار به صرفه می باشد . از مهمترین ارز های دیجیتال امن می توان به مون رو ( XMR ) ، زی کش ( Zcash )، نو کوین ( Nav Coin ) ، فور ( PHR ) و زن کش ( ZEN ) اشاره کرد . تمام این ارز ها بر پایه بلاک چین قرار گرفته اند و هر کدام کارایی و ویژگی خاص خود را در بازار ارز دیجیتال دارند.
ارز های دیجیتالی پرداخت در واقع پلتفرم هایی هستند که هدف از ایجاد آنها انجام معاملات و تراکنش ها به صورت آنلاین و غیر متمرکز می باشد ، با انجام پرداخت ها به وسیله این پلتفرم ها از طریق کیف پول های آنها تمامی واسطه های موجود در بین دو طرف انجام معاملات از بین رفته و هزینه انجام آنها به حداقل خواهد رسید . مهمترین پلتفرم های پرداخت عبارتند از : اومیسگو (OMG) ، ریپل (XRP) ، استلار لومنز (XLM) و ریکوئست نتورک (REQ) که هر کدام ویژگی های خاص خود را داشته و در پرداخت های مختلفی استفاده می شوند .
این نوع ارز ها نیز در بستر بلاک چین و به صورت غیر متمرکز فعالیت می کنند و هدف از ایجاد آنها تسهیل و کاهش هزینه در انجام معاملات سرمایه گذاری از طریق حذف واسطه ها و همچنین بالا بردن امنیت ارز های دیجیتال و این نوع معاملات است که مهمترین آنها پالی مث (POLY) ، ایکونومی (ICN) ، کریپتو ۲۰ (C20) می باشند . ارزهای دیجیتال که شاید بیشتر مردم آن را با شنیدن نام معروفترین آنها یعنی بیت کوین بشناسند، در سالهای اخیر به یکی از گزینههای محبوب سرمایه گذاری در کشور تبدیل شدهاند.